Dokonując rozważań nad rozwojem dziecka, należy uświadomić sobie odpowiedzialność i skutki, które będą rzutować w przyszłości na osobę dziecka. Pozycja autorów Sparrowa i Brazeltona jest ukazaniem całej problematyki.
Z książki dowiemy się o rozwoju dziecka od 3 do 6 lat, o rozwoju rodziny, a także wartościach moralnych, etycznych, wyzwań współczesności, problemach natury medycznej i wychowawczej. Autorzy przeprowadzą czytelnika przez wszystkie dziedziny życia, radzenia sobie z rzeczywistością „tu i teraz”.
Dlaczego to jest tak ważne?
Należy uświadomić sobie, iż dziecko chce wiedzieć, kim jest, że „staje się sobą”, ugruntowuje wewnętrzny obraz siebie. Dziecko coraz częściej i bardziej oddala się fizycznie, ale nadal potrzebuje czuć się bezpieczne, Może wówczas bez lęku oddzielić się fizycznie pozostając w stałej więzi psychicznej. W tymże okresie rozpoczyna się rozwój poznawczy, moralny, budowania rodziny. Rozpoczyna się również trudny okres dostrzeżenia i uznania, czyli akceptacji tych wszystkich przemian, tj. odzwierciedlenia postaci, którą dziecko właśnie kreuje, z którą eksperymentuje. To okres identyfikacji czyli określenia „ja” we wszystkich aspektach życia.
W dalszym etapie (4 lata), to zwany przez psychologów okres „kompetencji”, ale nie w aspekcie sprawdzianu, kontroli zewnętrznej przez rodziców, ale „stawania się”, swobodnego poruszania się w świecie. Autorzy pokazują sposób do czego ten okres prowadzi. To survival dla rodziców, wychowawców i innych osób związanych z wychowaniem dziecka. Nie można popełniać błędu ograniczenia, ale pozwolić na samokontrolę u dziecka z pozycji jego samego. Nie należy bać się „uwsteczniania”, ponieważ dziecko potrzebuje zrozumienia w myśl repetitio mater studiorum est.
Autorzy wprowadzając opiekunów w piąty rok życia pokazują na ważny cel: ważne jest to, kim jestem. To okres wzmożonych zainteresowań, zaangażowania i troski. Niebezpieczeństwo zachodzi w tym, że jest to okres edypalny (pomiędzy 4 a 7 r.ż.). Chłopcy chcą zawłaszczyć matkę. W przypadku dziewczynek niebezpieczeństwo niesie stosunek matki do niej. Dlaczego? Ponieważ jest ona „cierpliwa” ucząc córkę, np. gry na pianinie lub czynności w kuchni, ale wyśmiewa zabawy „chłopięce”. I tu pojawia się niebezpieczeństwo zachwiania temperamentu. To okres aktywności, śmiałości, pewności siebie, ale również nowych lęków, pożegnania ze światem fantazji. Dowiemy się z rozdziału o uzdrawiającej mocy zabawy, rozwoju psychoseksualnym, o syndromie bezradności, roli koszmarów sennych, o potrzebie wyimaginowanych przyjaciół.
To wspólna dla wszystkich nauka o zachodzących relacjach, poczuciu własnej wartości, roli rodziców, oraz radzeniu sobie w wielu problemach.
W okresie 6 lat autorzy poprowadzą nas w świat szkoły, diagnozowania zaburzeń, które mogą występować w tej fazie, niebezpieczeństwa popełnianych błędów przez rodziców i opiekunów. Brak troski i zamknięcie dziecka w świecie własnych oczekiwań skutkuje tzw. dzieckiem konkurującym, bezradnym, manipulującym, wycofanym z życia społecznego.
To okres, w którym dziecko potrzebuje wsparcia, motywacji, pomocy, ale niesie ze sobą również wyzwania, agresję, oraz zachowania niemoralne i nieetyczne. W dalszej części zostaniemy przeprowadzeni przez problematykę zmagań z rzeczywistością, która może być oknem na świat dla dziecka i opiekunów, ale i propozycji rozwiązań problemów natury medycznej, psychologicznej i wychowawczej. To wszystko, co ma miejsce w codzienności ma być przewodnikiem dla dziecka i całej rodziny, a także osób towarzyszących w życiu dziecka.
Urzekającą cechą tej pozycji (jak i części 1) jest prowokowanie do ciągłego samorozwoju i poszukiwań, czyli poszarzania literatury przedmiotu, stawiania pytań, szukania odpowiedzi w dziedzinie psychologii rozwojowej, psychiatrii, seksuologii, psychopatologii, etyki, pedagogiki oraz tych dziedzin życia, które mają wpływ na rozwój człowieka.
Jest to pozycja obowiązkowa dla wszystkich rodziców, opiekunów i wychowawców.
Winna stać się podstawowym podręcznikiem akademickim na wszystkich kierunkach, szczególnie pedagogicznych, a także powinna stać na półkach bibliotek, ponieważ jak mawiał Mistrz Janusz Korczak: „To jeden z najzłośliwszych błędów sądzić, że pedagogika jest nauką o dziecku, a nie o – człowieku. Nie ma dzieci – są ludzie; ale o innej skali pojęć, innym zasobie doświadczenia, innych popędach, innej grze uczuć”.
Autor/autorzy opracowania:
- Dariusz Stroczyk