Mania – objawy, przyczyny, przebieg choroby, leczenie

Zespół maniakalny charakteryzuje się nadpobudliwością, euforią i podwyższonym nastrojem, zazwyczaj nie dostosowanym do sytuacji. Wraz z występującymi epizodami depresyjnymi stanowi składową afektywnej choroby dwubiegunowej.

Spis treści:

Nastrój maniakalny
Myślenie
Pamięć
Aktywność ruchowa i zaburzenie rytmów biologicznych
Zaburzenia samooceny i aktywność chorych w środowisku
Przyczyny wystąpienia choroby
Jakie są sposoby leczenia?
Psychoterapia
Psychoedukacja
Farmakoterapia

Do objawów podstawowych należą:

zaburzenia nastroju,
zaburzenia napędu psychoruchowego,
zaburzenia niektórych procesów fizjologicznych i metabolicznych,
zaburzenia emocji.

Nastrój maniakalny

Charakteryzuje się radością, szczęściem, beztroską i brakiem adekwatnych reakcji emocjonalnych na wydarzenia przykre. W nasilonych stanach maniakalnych doskonałe samopoczucie i dobry nastrój zanikaja, a na ich miejsce może pojawić się nastrój gniewliwy, czyli dysforia.

Dysforia może pojawiać się w sytuacjach, gdy chory napotyka przeszkody w realizacji swoich zamierzeń. Jej podłożem są najczęściej liczne konflikty z otoczeniem.

Myślenie

Procesy myślowe są wyraźnie przyspieszone, upośledzona jest jednak precyzja myślenia, pojawić się może tzw. gonitwa myśli. W nasilonych stanach maniakalnych często kojarzenie odbywa się na zasadzie podobieństw słów i dźwięków. Przejawem tych zaburzeń jest wielomówność z szybkim tempem wypowiedzi.

Pamięć

W łagodnych stanach maniakalnych zazwyczaj jest sprawna, a nawet może ulec poprawie, podobnie tak jak zdolność uczenia się.

Aktywność ruchowa i zaburzenie rytmów biologicznych

Wzmożona aktywność ruchowa praktycznie zawsze pojawia się w zespołach maniakalnych. Towarzyszy jej brak męczliwości, poczucie posiadania niezwykłej energii. Długość snu nocnego jest skrócona, a chorzy budzą się wcześnie rano. Objawy psychopatologiczne ulegają wyraźnemu nasileniu w godzinach wieczornych i porannych.

Zaburzenia samooceny i aktywność chorych w środowisku

W zakresie myślenia pojawia się przekonanie o dużych uzdolnieniach i możliwościach. Samoocena jest zawyżona i bezkrytyczna. Chory nie dostrzega trudności i przeszkód w realizacji podejmowanych zadań. Ujawniają się liczne i powierzchowne zainteresowania, których chorzy z reguły do końca nie reazlizują. Nawiązują liczne, przypadkowe znajamości, a ich działanie zazwyczaj jest nieprzemyślane i przypadkowe.

Chorzy odżywiają się nieregularnie, chudną i nie dbają o higienę osobistą. Pospolitą cechą jest zwiększony popęd płciowy i nadużywanie alkoholu.

Przyczyny wystąpienia choroby

Przyczynę występowania manii opisuje model biopsychospołeczny.

Uwzględnia się czynniki:

biologiczne, m.in. genetyczne, zaburzenia równowagi neuroprzekaźników w mózgu i choroby somatyczne
stresujące sytuacje życiowe, kontakty z innymi ludźmi
zaburzenia rytmu dnia i nocy
stabilność nastroju

Mania, fot. panthermedia

Jakie są sposoby leczenia?

Leczenie ze względu na przewlekły i nawracający charakter choroby, jest długotrwałe. Może trwać kilka, nawet kilkanaście lat. Powinno obejmować farmakoterapię, psychoterapię i psychoedukację.

Psychoterapia

Najczęściej zalecana jest przy okresach remisji. Bardzo ważne są prowadzone zajęcia terapeutyczne, które pozwolą nakierować na rozwijanie umiejętności i możliwości kontroli własnych działań

Psychoedukacja

Polega na informowaniu, uczeniu i przekazywaniu wiedzy terapeuty lub lekarza pacjentowi. Może odbywać się w formie rozmowy,spotkań indywidualnych lub grupowych. Istotnym elementem jest rozeznanie pacjenta w charakterystycznych dla niego objawach poprzedzających nawrót choroby.

Farmakoterapia

Leczenie farmakologiczne obejmuje stosowanie leków o właściwościach stabilizujących nastrój.W ostrych epizodach w celu redukcji zachowań agresywnych konieczne może być włączenie leków przewpsychotycznych. Często wskazana jest hospitalizacja, głównie w przypadku nasilonych myśli i zachowań samobójczych, silnej agresji i związanej z nią możliwości zagrożenia życia i zdorwia pacjenta oraz innych osób.

Mania – objawy, przyczyny i przebieg choroby